Categorie archief: Geschiedenis

The Invisible Life of Addie LaRue

Ik dacht oprecht toen The Invisible Life of Addie LaRue van V.E Schwab op Tiktok (booktok) een hit werd een paar jaar geleden dat het echt zo’n typisch overhyped boek zou zijn.  Dit beeld bleef ik denken totdat een van onze collega’s mij forceerde om toch met dit boek te beginnen. The Invisible Life of Addie LaRue heeft mij veranderd als persoon en ik zal NOOIT meer een boek op zijn achterkant beoordelen. 

Ons hoofdpersoon Adeline (Addie) heeft een keuze gemaakt. Om onder een geforceerd huwelijk uit te komen sluit ze een deal met een donkere schaduw die haar ziel als prijs eist. Ze spreekt met hem af dat pas als ze klaar is met leven (hoe lang dit ook maar duurt) mag hij haar ziel hebben:

“Then take my life when I am done with it. You can have my soul when I don’t want it anymore”

The invisible life of addie larue p.50

Om ervoor te zorgen dat de schaduw zo spoedig mogelijk haar ziel krijgt zorgt hij ervoor dat elk persoon die Adeline ontmoet vergeet wie ze is. Ieder persoon die ze ooit heeft ontmoet vergeet Adeline op het moment dat zij uit hun zicht is. Voor meer dan 300 jaar wordt Adeline vergeten door iedereen om haar heen.

Totdat Adeline Henry tegenkomt. Henry, die een werknemer is bij Good Books, herinnert haar op het moment dat Adeline zijn boekhandel in stapt en een boek steelt. Henry is de eerste persoon in 300 jaar die Adeline niet gelijk vergeet en de twee vormen gelijk een band samen.

Dit boek was geweldig en hartverscheurend. Vooral het Engels taalgebruik straalt eruit, want het is niet moeilijk geschreven en toch zit het vol met beeldspraak om ervaringen beter te laten overkomen. Ik kan zo wel honderden citaten opnoemen die ik heb opgeschreven omdat ik ze zo prachtig vond maar ik kies deze om te delen:

“It is like waiting at a neighbor’s door after you’ve knocked, when you know they are home.”

The invisible life of addie larue p.28

Ik vind door het prachtige taalgebruik ook echt dat iedereen dit boek minstens één keertje moet hebben geprobeerd in het Engels. De schrijfstijl van Schwab is ongeëvenaard en moet worden gewaardeerd in haar moedertaal anders kun je vergelijkingen missen die boek het juist zo mooi maken.

Tijdens het lezen van The Invisible Life of Addie LaRue heb je geen idee hoe het boek gaat eindigen. En dat maakt dit boek juist zo vermakelijk. Ondanks de lengte van het boek houdt het je vast tot het einde. Ik vind daarom ook echt dat iedereen The Invisible Life of Addie LaRue moet gaan lezen! 

Maar is Engels toch niet je ding? Dit boek is ook te reserveren in het Nederlands!

En onthutsende familiegeschiedenis

Anita Terpstra wist niet meer van het dorp Harkema dan dat haar grootouders er waren geboren. Ze dook de archieven in en kwam daar met een onthutsend verhaal over zeven familiegeneraties weer uit tevoorschijn. Zo ontdekte ze dat spitkeet een ander woord is voor plaggenhut. Tegenwoordig is de Spitkeet een openluchtmuseum waar men kan ervaren onder welke omstandigheden de mensen woonden en leefden in dit Friese dorp. Tot halverwege de twintigste eeuw had men plaggenhutten, kippenhokken en holwoningen als onderdak. Zelfs als verblijfplaats voor een dier waren de holen nauwelijks goed genoeg.

Met soms wel veertien kinderen was de gezinssamenstelling groot en de kindersterfte hoog. Aan deze verpauperde regio, waar de grond weinig vruchtbaar was, werd door overheid en kerk nauwelijks enige aandacht geschonken. De werkloosheids- en criminaliteitscijfers lagen hoger dan elders in Friesland en het was armoede troef in dit heidegebied. De Harrekieten stonden bekend als een eigenzinnig volkje dat moest opboksen tegen het (voor)oordeel van messentrekkers, vechtersbazen, alcoholisten en onbetrouwbaar werkschuw tuig.

Door de erfenis uit vroeger jaren is Harkema nog steeds een berucht dorp. Maar de bewoners wisten zich in twee eeuwen grotendeels aan de armoede te ontworstelen. Tegenwoordig heeft het dorp enige landelijke bekendheid door de successen van de plaatselijke voetbalvereniging Harkemase Boys. In 2003 werd de club zelfs kampioen van de landelijke hoofdklasse in het amateurvoetbal.

Met het boek ‘Al mijn moeders’ wil Anita Terpstra haar voorouders eren en een plaats in de geschiedenis geven. Moeders die het ene kind na het andere baarden en keihard werkten. Hun inspanningen brengt de schrijfster voor het voetlicht en hun levens moeten aan de vergetelheid worden ontrukt, zo lezen we in het nawoord. Door gedegen onderzoek te paren aan een vlotte schrijfstijl, is ze daar ruimschoots in geslaagd.

Het huis in Parijs

Er zijn van die boeken die alles hebben. Ze zorgen voor een glimlach, laten je dingen ontdekken die je nog niet wist en brengen de tranen in je ogen van afschuw. Schrijvers die dat voor elkaar krijgen staan bij mij met stip op 1. Natasha Lester doet het met haar boek Het huis in Parijs.

Hoofdpersonage Skye neemt je mee in de fascinerende en tegelijkertijd schrijnende wereld van vrouwelijke piloten in de Tweede Wereldoorlog. Een positie die in een door mannen gedomineerde wereld allesbehalve serieus genomen werd. Al lezende sta je regelmatig met je oren te klapperen als je hoort hoeveel moeite de pilotes bij de WAAF (Women’s Auxiliary Air Force) moeten doen om te bewijzen dat zij net zo goed kunnen vliegen als de mannen.
Een bijzonder pijnlijk voorbeeld van hoe er op hen werd neergekeken vind ik het volgende stukje:

Beaufighters waren berucht om hun neiging tot overtrek en hun onvoorspelbare gedrag in scherpe bochten, waardoor ze moeilijk te hanteren waren. Dit squadron had er zoveel problemen mee gehad dat de piloten weigerden er nog mee te vliegen. Dus was Skye opgetrommeld om hun te laten zien dat zelfs een vrouw met het toestel overweg kon. Zelfs een vrouw.

Niet te geloven toch…
Ondanks alle weerstand die er is zet Skye door en dat blijft niet onopgemerkt bij de grote bazen. Op een dag wordt ze gevraagd om zich aan te sluiten bij de Special Operations Executive (SOE), een organisatie die in het geheim agenten en saboteurs uitzond naar o.a. Frankrijk.

Wat dit boek extra interessant maakt is dat er een tweede verhaallijn in zit, die zicht afspeelt in 2012. Dit deel gaat over Kat, die modeconservator is en via haar grootmoeder in het bezit komt van een indrukwekkende collectie haute couturejaponnen van Dior. Hoe komt haar grootmoeder hieraan? En waarom zijn ze weggestopt in een bungalow in Cornwall?

Twee op het oog totaal verschillende verhaallijnen dus, maar de schrijfster weet ze verrassend vloeiend in elkaar over te laten lopen. Echt een aanrader dit boek, reserveer hem maar gauw!

Dochters van een nieuwe tijd

Ben je toe aan een nieuwe serie? Dan is dit misschien wat voor jou. Carmen Korn schreef een bestsellertrilogie en in Duitsland zijn van de drie delen al meer dan 1,7 miljoen exemplaren verkocht. Ik heb net het eerste deel gelezen: Dochters van een nieuwe tijd. En ik zag deel 2 ook al voorbijkomen in de bibliotheek. Dus je kunt meteen door als het verhaal je boeit.

Waar gaat de trilogie over? Het is een verhaal over vier vrouwen wier levens met elkaar verbonden zijn. Hamburg 1919 en de Eerste Wereldoorlog is voorbij, een nederlaag geleden. Maar er kan weer gefeest worden en we volgen de vrouwen richting de opkomst van de nazi’s. Dan beginnen politieke voorkeuren een rol te spelen in hun vriendschap.

Voor in het boek worden de personages beschreven en er is een plattegrond van Hamburg 1919 toegevoegd. Heel handig om even op terug te vallen als je nog in het verhaal moet groeien. Achter in het boek is een woordenlijst ter verduidelijking van bepaalde namen en termen.

Het tweede deel: “Tijd om op nieuw te beginnen” is net verschenen in november. Het derde deel verschijnt in juni 2021 en heet “De tijden veranderen”.

Carmen Korn werkte na haar studie als journalist en redacteur voor het Duitse weekblad Stern. Voor haar trilogie De Nieuwe Tijd liet zij zich inspireren door de vrouwen uit haar eigen familie: haar grootmoeders, hun zussen en schoonzussen.

Eens ging de zee hier tekeer

Het dichten van de Afsluitdijk (1932) en de inrichting van de nieuwe Zuiderzeepolders kregen landelijk veel aandacht. Men geloofde in de vooruitgang en de focus lag op het nieuwe land. De plannen kwamen uit de koker van ingenieur Cornelis Lely, die de realisering van zijn levenswerk zelf niet meer meemaakte. Hij overleed in 1929. Voor de vissersfamilies uit de pittoreske Zuiderzeestadjes hadden de Zuiderzeewerken grote gevolgen. Er stroomde geen zout water meer in de Zuiderzee, het werkgebied werd kleiner en gemakkelijk uitvaren naar de Noordzee was er niet meer bij. De afsluiting had tot gevolg dat langs de boorden van de Zuiderzee duizenden gezinnen brodeloos werden.

De maakbaarheid die Nederland nastreefde , leek eerder te kunnen bewerkstelligd op de schone lei die de IJsselmeerpolders representeerden dan in de historische havenkommen van de Zuiderzee plaatsen. In de samengeknepen ogen van de vissersmannen gloorde niet de toekomst. Ze weerspiegelden het verleden.

Inderdaad, Eva Vriend kan schrijven! Eens ging de zee hier tekeer is een verhaal over eerlijke, hardwerkende mensen met veel gemeenschapszin, die geloofden in een toekomst in de visserij. Het leven en lot van deze kustbewoners was door het dichten van de Afsluitdijk met elkaar verbonden. Veel vissers waren door alle veranderingen genoodzaakt een beroep doen op de Zuiderzeesteunwet. Ze moesten zich laten omscholen en gingen op zoek naar ander werk. Aan de hand van vier families uit Wieringen, Volendam, Spakenburg en Urk vertelt de schrijver deze vaderlandse geschiedenis. Het is de rode draad in het boek, waarin ook andere families en verhalen aan bod komen.

Eva vriend is geboren en getogen in Luttelgeest en schreef in 2013 Het nieuwe land dat over de inpoldering van de toenmalige Noordoostpolder gaat. Voor Eens ging de zee hier tekeer dook de historica de archieven in, organiseerde vertelcafés en interviewde niet minder dan 100 mensen. Feiten en verhalen wisselen elkaar in hoog tempo af. De kracht van de schrijver is dat ze oprecht geïnteresseerd is in gewone mensen. Hoe brachten ze hun tijd door, wat waren hun problemen en wat was hun perspectief. Vooral de passages waarin ze beschrijft hoe de kotters op de Noordzee in zwaar weer terechtkomen zijn zowel meesterlijk als aangrijpend. Niets dan lof over dit grote verhaal, dat als geschiedenisboek in romanvorm is opgeschreven. Wel raak je zo nu en dan verstrikt in de vele personages met hun bijnamen, die worden opgevoerd.

Het is niet verwonderlijk dat dit kloeke werk de shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs 2020 heeft bereikt. Het verhaal van de Zuiderzee en haar kust bewoners is een fascinerende geschiedschrijving. Ook als luisterboek te downloaden bij de bibliotheek.

Verbijsterend

Leon Buchholz, de grootvader van schrijver en jurist Philippe Sands vlucht vlak voor de Tweede Wereldoorlog vanuit Lemberg, het huidige Lviv, naar Wenen. Uiteindelijk belandt hij na de oorlog in Parijs waar hij herenigd wordt met zijn dochter Ruth, de moeder van Sands.sandsIn 2010 geeft Sands, op uitnodiging van de universiteit in Lviv, een lezing over genocide en misdaden tegen de menselijkheid. De voornaamste reden om naar Lviv af te reizen is zijn wens om meer over zijn grootvader te weten te komen. De man heeft nooit willen praten over zijn verleden en zijn moeder was te jong om zich nog iets te herinneren uit die periode. Die reis was de inspiratie voor zijn boek Galicische wetten.

Tijdens zijn onderzoek voor het boek, komt hij in contact met Niklas Frank, zoon van Hans Frank. Frank is tijdens de Neurenbergse processen ter dood veroordeeld, omdat hij verantwoordelijk werd gesteld voor de miljoenen doden in de Duitse concentratiekampen in Polen en slachtpartijen onder burgers in het Pools Generaal-Gouvernement.
Niklas Frank zegt over zijn vader: “Ik ben tegen de doodstraf, behalve in het geval van mijn vader“.

Niklas brengt hem in contact met Horst Wächter, zoon van Otto Wächter, die gouverneur van Lemberg was van 1942 tot 1944. Onder zijn commando werd het getto in Krakau gebouwd. Niklas waarschuwt Sands dat Horst positiever tegen zijn vader aankijkt dan hij tegen zijn vader. In 2012 is het eerste contact met Horst op Schloss Hagenberg. Het verhaal eindigt in juli 2019.

Het boek begint met een proloog. Het is juli 1949 en Otto Wächter ligt op sterven in het Santo Spirito-hospitaal in Rome. Doodziek van de geelzucht, althans daar lijkt het op. Hij is in Rome om via de Rattenlijn naar Zuid-Amerika te ontkomen. De vluchtroute, die met behulp van het Vaticaan, Het Rode Kruis en zelfs Amerikanen is opgezet, waarmee veel Nazi’s aan vervolging weten te ontkomen. Wächter zal Zuid-Amerika nooit halen.
Het klopt niet. Dat mijn vader is overleden aan een ziekte“, zegt Horst in het eerste contact met  Sands.

Hier begint het verhaal over van de familie Wächter, over het totale geloof in Adolf Hitler, een geloof dat niet stopt als de Nazi’s zich in 1945 overgeven. Veel wil ik er niet over kwijt omdat er zo veel te vertellen is. Behalve misschien dat Horst een niet onsympathieke man op leeftijd is, die blijft vasthouden aan het idee dat zijn vader een anständiger mensch was. Een fatsoenlijke kerel in verschrikkelijke omstandigheden die orders opvolgde en niet zelf verantwoordelijk was voor alle doden. En daarmee zelf een slachtoffer van de omstandigheden.

Maar wel dat het een verbijsterend verhaal is, waarvan ik me moeilijk los kon maken. Verbijsterend door alle informatie die Sands op weet te duikelen dankzij archieven, ooggetuigen, door alle brieven, fotoalbums, filmpjes en documenten die Horst heeft bewaard. Verbijsterend om de zoons van twee grote oorlogsmisdadigers te leren kennen, te weten dat ze nog leven en daarmee hun geschiedenis ook.

Op YouTube is de documentaire What Our Fathers Did: A Nazi Legacy te bekijken. Hierin volgen we Sands, Horst en Niklas gedurende een aantal jaren. Anders dan in het boek dat zich richt op Wächter, krijgt Niklas Frank hier ruimte om zijn verhaal te doen. Als je het boek hebt gelezen, is deze documentaire een absolute aanrader. De voortdurende pogingen van Horst om de schuld van zijn vader te verzachten zie je hier in beeld. Dat maakt je kwaad, je raakt gefrustreerd en toch kijk je met mededogen naar een zoon die zijn hele leven onder de zware erfenis van zijn vader heeft geleefd.

Het vergeten volk

De Jezidi’s werden wereldnieuws toen IS-strijders in augustus 2014 de regio Sinjar binnentrokken en tienduizenden Jezidi’s de gelijknamige berg op vluchten zonder eten en drinken. In november 2015 werd het gebied bevrijd van IS door Peshmerga-strijders. Duizenden Jezidi’s zijn vermoord, meegevoerd, verkocht als slaaf, verkracht, gemarteld. Zes jaar later zitten er naar schatting 200.000 Jezidi’s in vluchtelingenkampen.jezidiOver hen schreef Brenda Stoter Boscolo dit monument van een boek. In 2013 maakte ze kennis met deze religieus-etnische gemeenschap, die door moslims duivelsaanbidders worden genoemd. Reden voor eeuwenlange vervolging.

De Jezidi’s geloven in één god Ezid en in zeven aartsengelen, waarvan de Pauwenengel de belangrijkste is, die de zorg voor de aarde hebben. Het is een gesloten gemeenschap, je kunt niet Jezidi worden en trouwen kan alleen binnen de gemeenschap.

De schrijfster is na haar eerste kennismaking regelmatig afgereisd naar het gebied. In eerste instantie als journalist, maar langzaam kreeg het idee van een boek gestalte.
Ze maakt kennis met met mannen en vrouwen in de kampen. Komt bij mensen “thuis” (in de tentenkampen) en verwondert zich over de gastvrijheid en vrijgevigheid en sluit zelfs vriendschappen. Ze probeert behoedzaam vrouwen te interviewen die uit IS-gebied zijn teruggekeerd. Over de gruwelen, de verkrachtingen, het doorverkopen als slaaf, de vreselijke behandeling door IS-vrouwen. Ze praat met kinderen die teruggekocht zijn, gehersenspoeld en getraumatiseerd. Vrouwen die met een kind van een IS-strijder zijn teruggekomen. Kindsoldaten. Ze constateert dat vooral de psychische nood groot is en dat maakt de verhalen des te schrijnender.

Met veel empathie schrijft Stoter Boscolo over het lot van de Jezidi’s. Ze heeft van Het vergeten volk een meeslepend en persoonlijk verhaal gemaakt, dat je zo nu en dan weg moet leggen om in alle rust te verwerken.
Haar woede over de westerse aandacht voor vooral IS-vrouwen steekt ze niet onder stoelen of banken. Hoe bestaat het dat de belangstelling naar de daders gaat en niet naar de slachtoffers? Dat er nog zoveel vluchtelingen zitten in kampen, terwijl er gesproken wordt over het repatriëren van IS-vrouwen?

Hopelijk draagt dit bijzondere boek bij aan een beter lot voor dit bijzondere volk.

reserveer

Viktor

Met Viktor schrijft Judith Fanto een hartveroverende, waargebeurde familiegeschiedenis over de betekenis van familiebanden. Je bent Joods als je een Joodse moeder hebt. Maar hoe werkt het allemaal in een Joodse familie waarin niet gepraat wordt over opgepakt, gedeporteerd en vermoord. Maar alleen over de onschuldige begrippen: weggehaald, op transport gesteld en omgekomen. Geertje de jongste telg van de familie vind het lastig omgaan met de Joodse identiteit en de angst en schaamte van haar familie. Het lijkt wel of de familie Rosenbaum nog steeds onderduikt.

Geertje gaat op zoek naar haar familiegeschiedenis en zo komen de verhalen van Geertje en haar oud-oom Viktor uiteindelijk samen. Opgroeien in de schaduw van ouders met een oorlogstrauma. Judith Fanto beschrijft het in deze rijke en liefdevolle ode aan haar familie waarin ze haar eigen plek heeft gevonden.

Deze debuutroman over identiteit heeft mij vanaf het begin gegrepen. De sprongen van Geertje naar Viktor maken dat het boek leest als een trein. Als je na het lezen van dit blog zin hebt om deze roman te lezen dan kun je het hieronder reserveren.

Agneta’s erfenis

Deze roman over het Zweedse landgoed de Leeuwenhof begint in 1913. Een hele andere tijd dan de onze. Waar vrouwen nog niets in te brengen hebben. Maar waar in de grote steden al wel vrouwen zijn die zich inzetten voor meer vrouwenrechten en vrouwenkiesrecht, de suffragettes. Agneta is een dochter uit een adellijk geslacht. Zij ontworstelt zich aan dat milieu en studeert aan de Koninklijke Kunstacademie in Stockholm. Ze woont in een armoedige kamer en heeft een vriend waarvan haar familie nog niet op de hoogte is. Maar dan krijgt ze bericht dat haar enige broer en vader een ongeluk hebben gehad.

Ze haast zich terug naar huis en belooft haar broer om voor het landgoed en de stoeterij te zorgen als hij sterft. Wat ze niet verwacht gebeurt toch. Ze maakt een hartverscheurende keus die eigenlijk geen keus is. Het boek geeft een goed beeld van het leven van een vrouw begin vorige eeuw.

Maar wie is die nieuwe charmante beheerder Max die haar betovert met zijn charme? En hoe kwam het eigenlijk dat de stal in brand raakte? Was er meer aan de hand dan alleen maar een hevige brand?

Als Agneta het heel moeilijk krijgt helpt haar oude vriend Lennard haar uit de brand. En is Agneta echt heel anders dan haar moeder of hebben ze toch meer van elkaar dan ze dacht? Lees het allemaal in deze dikke historische roman. Die ook nog spannend is en romantisch.

En achterin het boek staan al korte beschrijvingen van de nog te komen delen 2 en 3. Een aanrader voor liefhebbers van de serie: De zeven zussen. Dus reserveren maar …

Het wonderbaarlijke leven van Madame Tussaud

Natuurlijk ken je haar naam: Madame Tussaud! Of in ieder geval rinkelt er een belletje en komt het je bekend voor. De vrouw van de wassen beelden. Maar ken je haar levensverhaal ook? Ik liep in bibliotheek Sneek tegen de roman Petite aan. Geschreven door Edward Carey. Het heeft hem vijftien jaar gekost om het boek te schrijven. En het is gebaseerd op echte gebeurtenissen en echte personen. Maar omdat er nogal vage en soms onbetrouwbare verhalen zijn nagelaten heeft Carey zelf hier en daar voor opvulling gezorgd.

Het is het verhaal van de beroemdste vrouw ter wereld die de wereld in beelden wist te vangen: Madame Tussaud. In 1761 wordt Marie Grosholtz geboren in de Elzas als heel klein minimensje. Ze krijgt al snel de bijnaam Petite. Het lot brengt haar als weeskind samen met de Zwitserse anatoom dr. Curtius naar Parijs. Een bijzondere jongeman die wassen organen maakt voor het ziekenhuis. Hij leert haar al vroeg tekenen en echt naar dingen kijken. Dan staat de Franse revolutie voor de deur en lijkt de wereld van was een gouden toekomst. Maar is dat ook zo? En hoe komt ze aan de achternaam Tussaud?

Lees het in deze wonderlijk mooie roman. Samen met de tekeningen geeft het een prachtig beeld van haar leven. Die wil je niet missen.