Categorie archief: Italiaanse literatuur

L’investigatore privato

Contrera is een schepping van Christian Frascella, de schrijver die ik ken van Ik ben de sterkste. Een prachtig en rauw boek met een hoofdpersoon die net zo’n einzelgänger is als Contrera, de hoofdpersoon uit deze serie thrillers.

Contrera, geen voornaam, woont in de wijk Barriera di Milano in Turijn. Een armoedige, multiculturele wijk. Hij is ontslagen als politieman nadat hij cocaïne wilde stelen uit de bewijskamer. Dankzij zijn vader, wel een gerespecteerde politieman, hoefde hij niet het gevang in. Omdat de opties minimaal waren, is hij een carrière als  linvestigatore privato begonnen, oftewel een private eye in goed Engels. Hij houdt kantoor in een wasserette, met als enige inventaris een stoel en een koelkast voor zijn coronabiertjes. Hij heeft geen cent te makken. Zelfs in Italië valt er geen droog brood te verdienen met overspel.

Contrera heeft een ex en een puberdochter, met wie hij voortdurend in de clinch ligt. Hij slaapt al jaren bij zijn zuster Paola, de enige vrouw die onvoorwaardelijk van hem houdt, tot grote ergernis van zijn zwager. Liefde krijgt hij ook van de beide kinderen van Paola, daarmee houdt het met de liefde wel op.

Contrera’s karakter is op z’n zachtst gezegd hopeloos. Hij ging vreemd. Zijn ex trouwens ook met een toenmalige collega, die nu zijn beste en enige vriend is. Wilde met de opbrengsten van de cocaïne naar Costa Rica. Zonder vrouw en kind overigens. Hij stapelt leugen op leugen om zich uit situaties te redden die hij zelf gecreëerd heeft, waardoor zijn leven steeds ingewikkelder wordt. En is als veertigjarige erg gevoelig voor mooie vrouwen.

In het eerste deel van de trilogie blijft het nog redelijk binnen de perken met zijn karakterfouten, maar in het tweede deel loopt het behoorlijk uit de hand. Het zorgt wel voor de nodige humor, want hij kan het eigenlijk niet helpen. Zijn mond is sneller dan zijn brein, om over zijn libido maar te zwijgen. Met al zijn tekortkomingen vergeet je als lezer bijna dat Contrera wel een hele goede speurder is. Waar de politie het allang heeft opgegeven of verkeerde conclusies heeft getrokken, weet Contrera de ware toedracht te ontrafelen.

Voor liefhebbers van het private eye genre is Contrera een personage om van te houden en bovendien zijn er drie delen vol gênant gedrag, lijken, knappe vrouwen en familieproblemen. Genoeg redenen om deze thrillers te lezen.

Nog even over de omslagen van de serie. Die zijn van Claudia Claas. Ze springen er echt uit in dit genre waar uitgevers elkaars ontwerpen vooral lijken te kopiëren. Ik vind ze prachtig in al hun eenvoud en de weergave van aanwijzingen uit het verhaal.

Stad van de levenden

Rome, voorjaar 2016. In de auto onderweg naar de begrafenis van een oom, bekent Manuel aan zijn vader en broer dat hij iemand vermoord heeft. Dat het slachtoffer in zijn appartement ligt, een paar etages boven de woning van zijn vader. Samen met Marco heeft hij na dagenlang alcohol- en cocaïnegebruik Luca Varani naar zijn appartement gelokt en de beestachtige moord uitgevoerd.

Lagioia heeft zich vijf jaar lang bijna obsessief met de zaak bezig gehouden. Een moord die Italië maandenlang in zijn greep hield. Hij heeft familie en betrokkenen geïnterviewd. Het boek is een minutieus verslag van twee normale jongemannen, verstrikt in een relatie met seksuele spanningen, verongelijktheid en waanideeën. Met de schrijver daal je af in het delirium van Manuel en Marco.
Tegelijk schetst Lagioia een beeld van de inwoners, de fonteinen, de straten van de oude stad Rome waardoor je haar bijna kunt ruiken. Een geur van verval.

De overpeinzingen over zijn eigen leven en zijn contacten op straat met inwoners van de stad maken het ook een persoonlijk verhaal. Hoe verhoudt de schrijver zich tot deze misdaad, de daders en het slachtoffer? Die worsteling geeft het boek een extra laag.

Stad van levenden van Nicola Lagioia is geen gemakkelijk boek, bij tijd en wijle zelfs benauwend. Toch raak je als lezer volledig gefascineerd door het verhaal en is het boek moeilijk weg te leggen. Dat is de verdienste van de schrijver die een literaire meesterproef heeft afgelegd in het genre van waargebeurde misdaadverhalen.

De kindertrein

“Ik woon elders maar dit is mijn stad,” antwoord ik, en ik verbaas me hoe makkelijk de waarheid is. Dit zegt Amerigo aan het einde van het boek maar er gaat heel wat aan vooraf.

De Kindertrein is een ontroerend verhaal over hechting en onthechting. We schrijven Italië 1946 en de 8-jarige Amerigo telt schoenen. Een gave schoen: een punt. Nieuwe schoenen: een bonuspunt. Een schoen met een gat: een punt aftrek en geen schoenen: nul punten. Hij heeft nooit schoenen van zichzelf gehad.

Hij raapt lompen, moet naar buiten als Capa ‘e fierro komt en zich met zijn moeder in de kamer opsluit. Een vader heeft hij niet. Volgens zijn moeder is dat een geweldige man die naar Amerika is vertrokken om fortuin te maken. En dan komen de treinen! Mama Antonietta gaat met Amerigo naar de communisten om hem in te schrijven voor de treinen.

De communistische partij organiseert iets dat geschiedenis zal schrijven. Communiste Maddalena belooft Amerigo dat hij plezier zal hebben en dat families uit Noord- en Midden-Italië hem zullen behandelen als hun eigen kind. Ze krijgen eten, schoenen, kleding en verzorging. Het is niet te bevatten voor Amerigo en de praatjes die er in zijn steeg gaan zeggen hele andere dingen. Dat ze (de kinderen) verkocht gaan worden aan Amerika of naar Rusland om in ovens gestopt te worden. Of dat alleen slechte kinderen met de trein gaan en dat moeders de goede bij zich houden.

Aangekomen in het noorden krijgt hij het mooiste kado van zijn leven, een viool. Dit hartverscheurende boek van Viola Ardone heeft mijn hart gestolen. Wie weet straks ook dat van jou. Reserveren kan meteen vanaf hier …

Interview met Ammaniti

Als aanvulling op de Tip vd Mnd een interview met Niccolò Ammaniti op het Crossing Border Festival.

Tip vd Mnd: Opgroeien in Italië

Tip vd Mnd

Zoals er in Nederland schrijvers zijn geweest die wilden afrekenen met hun gereformeerde jeugd, zo lijkt het alsof er een flink aantal Italiaanse schrijvers nog druk bezig is met het verwerken van hun jeugdjaren of ze op z’n minst opnieuw willen beleven. Dat mogen ze nog jarenlang doen, want het levert prachtige boeken op die wel en niet met elkaar te vergelijken zijn. We hebben een aantal verzameld.

Staal, een bijzondere vriendschap

Naar recensie
Staal

Piombino is een kustplaats in Toscane waar een groot deel van de bevolking werkt in de staalfabrieken van Lucchini. Voor de arbeiders zijn naargeestige flats neergezet, al is bij de bouw is wel rekening gehouden met de arbeiders. De flats hebben uitzicht op zee en het eiland Elba dat vier kilometer verderop voor de kust ligt. Elba is een beetje het paradijs dat zo dichtbij, buiten bereik ligt voor de inwoners van Piombino.
De jongeren feesten er een aantal jaar op los voordat ze onvermijdelijk het leven gaan leiden van hun ouders. Vroeg zwanger, weinig vooruitzichten en snel uitgeblust in de traditionele man-vrouw verdeling. De man werkt, de vrouw zwoegt.

In deze omgeving speelt het verhaal van debutante Silvia Avallone zich af dat ondanks de smerigheid en uitzichtloosheid van de omgeving liefdevol en poëtisch wordt beschreven. Het boek begint met het gegluur van Enrico, de vader van Anna, terwijl die zich op het strand vermaakt met de jongens. De 13-jarige Anna en Fransesca  zijn van jongsaf aan bevriend en zijn in korte tijd veranderd van meisjes met een onhandig lichaam in jonge vrouwen die spelen met hun aantrekkingskracht en ontluikende seksualiteit. Het ijzersterke begin zet de toon van het boek dat een prachtig beeld schetst van jonge levens die met een rotgang dreigen te smoren in een toekomst zonder vooruitzichten.

Het verhaal vertelt van de vriendschap tussen de mooie Anna en bloedmooie Francesca die abrupt tot een eind komt als Anna verliefd wordt op de tien jaar oudere vriend van haar broer. Anna heeft niet in de gaten dat de ongenaakbare Francesca meer voor haar voelt dan vriendschap. Avallone beschrijft met precisie de gedachten van beide meiden en hierin ligt de grote kracht van het boek, naast de beschrijving van het leven in dit industriestadje.

Het is wat jammer dat verderop in het boek de focus op allerlei bijpersonages komt te liggen maar uiteindelijk keren we terug naar Anna en Fransesca die elkaar weer vinden in een woordeloze vertrouwen. Mooi boek over een vreselijke stad, dweilen van vaders en een bijzondere vriendschap.

Ik ben de sterkste

Frascella

Op de voorkant van Ik ben de sterkste staat een citaat uit La Repubblica: “De nieuwe Niccolò Ammaniti is geboren”. In de eerste plaats is het toch wel het vermelden waard dat Ammaniti afgeschreven noch dood is. Op de tweede plaats heeft La Repubblica gelijk, zeker als je het boek vergelijkt met Zo God het wil.

Christian Frascella heeft een rauw en wervelend boek geschreven vanuit het perspectief van de 17-jarige hoofdpersoon. De jongen woont met zijn alcoholische vader en zus in een kleine plaats ergens in Italië en schept er een genoegen in om onaangepast door het leven te gaan. Hij zoekt voortdurend de confrontatie en krijgt daardoor regelmatig op zijn lazer, maar gaat door omdat hij de sterkste is. Vol lef, bravoure en met een grote bek verandert er pas iets in hem na een dramatische gebeurtenis.

Frascella weet de etterbak geweldig neer te zetten en je krijgt een zwak voor deze eenling, dankzij zijn humorvolle observaties en zijn niet aflatende energie. Met zijn gedrag lijkt hij slechts zijn dromen te beschermen die vooral over de twee jaar oudere Chiara gaan. 

Met het boek heeft Frascella o.a. de John Fante Prize 2009 binnengesleept. Prachtig boek voor iedereen die wel ’s 17 is geweest, het nog steeds is of nog moet worden.

Nog even iets merkwaardigs. De Nederlandse uitgave heeft een stoere jongen van een jaar of tien, twaalf op de voorkant. Dan past de de jongen met het blauwe oog en bloedneus op de Italiaanse uitgave beter bij het beeld dat je krijgt van de hoofdpersonage. Maar dat neem ik Uitgeverij Moon verder niet kwalijk, per slot van rekening brengen zij het ene mooie Young Adult-boek na het andere uit.

Katholiek in Italië

Naar recensie
Barrico

In Emmaüs blikt de hoofdpersoon terug op zijn jeugdjaren. Vier vrienden zijn met elkaar verbonden door het katholieke geloof dat hun leven volledig beheerst. Het katholieke geloof is als vanzelfsprekend aanwezig in hun leven zonder dat het wordt beproefd of vragen oproept. Ze komen niet in de kroeg, maar des te meer in de kerk. Ze doen goed, vervangen de plaszakken van oude mannen in een verzorgingstehuis.

De hoofdpersoon vertelt hoe de vriendschap van de vier en hun geloof desintegreerd door de losbandige Andre, een jonge vrouw die in eerste instantie op afstand blijft maar dan hun leven indendert met enorme gevolgen. De verteller wordt niet sympathiek en het is mede door zijn sterke morele overtuigingen moeilijk om in hem je te verplaatsen, maar daar heeft deze korte roman niet onder te lijden. Baricco schrijft in een poëtische  stijl vol filosofische zinnen en vrijmoedige sex, over de neergang van de drie vrienden om verrassend te eindigen met de hoofdpersoon en Andre op een bank voor de kerk. Een mooi en tegelijk moeilijk boek dat nog wel even nazindert.

Het debuut dat Italië veroverde

Naar recensie
Allesandro D'Avenia

Het debuut dat Italië veroverde staat er op de achterflap van Wit als melk rood als bloed. Alessandro D’Avenia debuteerde hiermee op 33-jarige leeftijd en het is gemakkelijk te begrijpen dat de Italianen voor dit boek zijn gevallen.

D’Avenia is docent en daarom lijkt het niet vreemd dat de nieuwe leraar geschiedenis en filosofie zo’n belangrijke rol krijgt in het leven van hoofdpersoon Leo. De leraar, die van Leo de bijnaam De Dromer krijgt, vertelt zijn leerlingen met passie te leven en te dromen en deze dromen te volgen. De Dromer zorgt ervoor dat de puberale desinteresse van Leo omslaat in een zoektocht naar liefde. Leo raakt verliefd op Beatrice, een roodharige schoonheid met een witte huid die onbereikbaar lijkt voor hem. Pas als Beatrice ziek wordt durft Leo zijn droom te volgen en zoekt hij haar op. Naast Beatrice speelt Sylvia een belangrijke rol in Leo’s leven. Leo ziet haar als vriendin en is stekeblind voor Sylvia’s gevoelens.

Voor de lezer is snel duidelijk hoe het verhaal zal verlopen, daar zitten weinig verrassingen in. Wat het boek zo bijzonder maakt is de manier waarop de schrijver in de huid van de 16-jarige Leo kruipt en laat zien hoe prachtig en afschuwelijk die adolescente jaren zijn.

Alessandro D'Avenia

De Dromer is zo’n leraar die je de rest van je leven bij blijft. Als je naar de foto van D’Avenia kijkt, kun je je gemakkelijk voorstellen dat hijzelf ook zo’n leraar is. Een knappe kerel met grote blonde krullen, die zal het op elke middelbare school goed doen. Daarom hieronder een filmpje van de man terwijl hij een stuk voorleest uit zijn eigen boek. Ik versta geen Italiaans maar het is mooi om te zien hoe de leerlingen naar D’Avenia luisteren, afgezien van een slungel die wat in de schoolbank hangt. Die slungel doet wel wat aan Leo denken.

Genieten van Ammaniti

Vorig jaar kwam ik keer op keer het boek Ik haal je op, ik neem je mee van Niccolò Ammaniti tegen. Het werd regelmatig aangevraagd in de bibliotheek, ik zag het steeds terug op de opruimkarren en ik hoorde mensen erover praten, die Italiaanse auteur zou erg goed zijn!

De kaft van het boek sprak me in eerste instantie niet echt aan maar nu het zo populair bleek werd ik toch wel nieuwsgierig. Ik kocht het boek en was al na een paar bladzijden verkocht. Wat kan die man boeiend schrijven!

Een paar weken later schreef Robert over Ammaniti in het kader van de Tip van de Maand. Je kon in die maand het nieuwste boek Laat het feest beginnen winnen met de prijsvraag. Die moest ik natuurlijk ook lezen en nu wist ik het zeker, Ammaniti was mijn nieuwe favoriet!

Ik las alles wat er van hem verschenen was in een zucht uit en genoot van de één nog meer dan van de ander. Meeslepend, ontroerend, verrassend en met onverwachte ontknopingen, echt ontzettend knap. Vooral Ik ben niet bang en Zo god het wil zijn prachtige boeken waar ik nog steeds van onder de indruk ben.

Dinsdag was ik in de bibliotheek van Joure en daar zag ik ineens de nieuwste Ammaniti, Jij en ik,  staan. Die moest mee! Het is dat ik nog in een ander boek bezig was, anders was ik er ter plekke in begonnen…

Gisteravond was het zover, ik installeerde me met een mok thee en Jij en ik op de bank en werd vanaf pagina één meegesleept in dit prachtige verhaal. Drie kwartier later zat ik verdwaasd naar de laatste pagina te staren, het is Ammaniti weer gelukt. Weer werd ik zo in het verhaal opgezogen dat je alles en iedereen om je heen vergeet en alleen maar wilt blijven lezen en weer heeft hij me verbaasd met een onverwacht einde.
Wát een goede auteur!