Categorie archief: Non-fictie

Hand in hand

Hand in hand
Hand in hand

In het jaar 1969 heb ik een keus gemaakt voor het leven. Feijenoord, toen nog met puntjes, speelde uit tegen AC Milan in een vrijwel leeg San Siro.
Het grote Milan werd volledig stil gelegd door het kleine Feijenoord. Een beeld uit de zwart-witte mist staat me nog helder voor ogen. Willem van Hanegem die de bal over twee Italiaanse middenvelders wipt. Die twee zijn nu nog op zoek naar de bal.
Feijenoord verloor maar die wedstrijd was een kentering in het Nederlandse voetbal, daar begonnen de glorietijden.

In de finale tegen Celtic in datzelfde San Siro, heb ik in de pauze voor de verlenging gebeden op het toilet. We stonden na een achterstand weer gelijk. Hoe het afgelopen is weet iedereen. Wel ben ik als misdienaar toen van mijn geloof gevallen. Een God die zich met voetbal bezighield was voor mij niet geloofwaardig. Mijn geloof gold voortaan de club uit Rotterdam-Zuid.

Ik ken iemand uit 020 die vindt dat er zich niets van belang buiten de stadsgrenzen bevindt. Ze houden daar eerder hun neus hoog dan een bal. Ik zit liever met Willem van Hanegem in de loopgraven dan met Johan Cruyff, die me dood zou vervelen met zijn verhaal over de voordelen van de nadelen van een loopgraaf. Met Willem zouden we gewoon een potje klaverjassen terwijl de bommen overvliegen.

Gister was ik sjagrijnig. Mooi moment om mezelf te trakteren op het boek De snor van Jozsef Kiprich van Michel van Egmond. In de liefde voor Feyenoord zijn persoonlijke sores van geen belang. Ik moet er nog in beginnen maar verheug me bovenmatig. Als het boek me teleurstelt dan past dat heel goed bij mijn onvoorwaardelijke liefde voor de club. Teleurstelling is onderdeel van die liefde. Daarom kijk ik ook altijd even hoe Feyenoord heeft gespeeld voordat ik Studio Sport aanzet. Bij verlies, vooral in een samenvatting van 10 minuten, word ik namelijk bloedsjagrijnig. Het boek van Michel van Egmond kan ik zonder dat ik het gelezen heb, iedereen aanraden. Vooral voor die zelfbenoemde godenzonen uit 020. Hand in hand!

Mr. Hiddema trekt van leer

Mr. Hiddema - Stan de Jong
Mr. Hiddema – Stan de Jong
Op de vraag of strafadvocaat Hiddema Volkert van der Graaf zou kunnen verdedigen krijgt de lezer een duidelijk antwoord. Je moet als strafadvocaat een bepaalde sympathie voor de dader (niet voor de daad!) voelen. Volkert is volgens hem een kleine rigide narcist die kleine boertjes fanatiek achtervolgde met zijn milieuregels. De beschermer van de huismus en de grasspriet is zo droog als een zak erwten. Bij Hiddema ontbreekt enige sympathie voor deze dader ten ene male.

In de door Stan de Jong geschreven biografie Mr. Hiddema neemt de advocaat geen blad voor de mond. Open en duidelijk geeft hij zijn menig over allerhande kwesties in en buiten de rechtbank. Hij is een eloquent spreker en geniet van zijn eigen formuleringen. De volzinnen van de in maatpakken gestoken dandy komen altijd weer op hun pootjes terecht. Het pleiten zit hem in het bloed.

Geboren in het Friese Holwerd als jongste telg van een welgestelde familie brengt Hiddema zijn jeugd door in kostgezinnen en internaten. Hij is een nakomertje dat niet wil deugen. Pas op zijn 23 jaar haalt hij zijn HBS diploma en na verschillende mislukte studies, kiest hij uiteindelijk voor rechten.

Als strafpleiter doet Theo Hiddema zo’n tweehonderd zaken per jaar. Een aantal daarvan zoals de Limburgse IRT-affaire, De bende van Venlo en de zaak Volkert van der Graaf, worden uitgebreid besproken. In Mr. Hiddema gaat de schrijver ook in op tal van maatschappelijke onderwerpen, zoals de multiculturele samenleving, de islam en het open gooien van de landsgrenzen. Voor Pim Fortuyn –die goddelijke kale– en zijn gedachtegoed wordt zelfs een compleet hoofdstuk ingeruimd.

Waarin schuilt nu de kracht van dit boek? Ik denk dat het zit in de manier waarop Theo Hiddema wordt neergezet. Stan de Jong de schrijver hanteert de ik-vorm, waardoor je als het ware Hiddema hoort praten. Dat is bijzonder knap. De schrijver heeft vrijelijk toegang tot alle privé archieven van Hiddema gekregen en de advocaat heeft ook volledige medewerking aan de biografie verleend. Dwarsligger Hiddema, behorend tot de top vijf van glamouradvocaten, is daarnaast een dankbaar onderwerp voor een biografie.

Een hennepplantage op jouw naam

mijnboek
Tjallie Bijlsma

Maria Genova
Maria Genova

De titel van dit boek van journaliste Maria Genova triggerde mij dusdanig dat ik nieuwsgierig werd naar de inhoud. Het boek neemt de lezer mee in de wereld van identiteitsfraude en laat zien hoe eenvoudig het is voor criminelen om op afstand informatie die beschikbaar is op internet te gebruiken.

Elke dag worden ruim 500 Nederlanders slachtoffer van identiteitsfraude. Identiteitsfraude is de snelst groeiende vorm van misdaad. Volwassenen en kinderen strooien met gegevens op internet zonder het idee te hebben dat iemand daar iets mee kan. Maar de gevolgen kunnen enorm zijn.

Naast aangrijpende verhalen van slachtoffers, toont auteur Maria Genova aan hoe gemakkelijk identiteitsfraude is geworden en dat het iedereen kan overkomen. Je hoeft niet eens veel verstand van computers te hebben om alles over iemand te weten te komen en om leningen op zijn of haar naam af te sluiten. Iedereen klikt wel ’s argeloos een linkje aan op een website. Steeds vaker heeft dit schokkende gevolgen. Opeens staan er honderden gestolen auto’s op je naam, wordt je bankpas geblokkeerd en bonzen deurwaarders op je deur. Tot overmaat van ramp houdt de politie je aan voor delicten die je niet gepleegd hebt.

In dit schokkende, bijzonder actuele, boek betreedt schrijfster Maria Genova de wereld van sociale media, internetcriminaliteit en identiteitsfraude. Om aan te tonen hoe gemakkelijk het is om in iemands computer te komen, begeeft ze zich op het schimmige hackerspad. Maar ze daagt ook een hacker uit om haar te hacken. Met een onthutsend resultaat.

De verhalen van de slachtoffers in het boek laten zien dat wat hen overkomen is, iedereen kan overkomen. Hun ervaringen zijn divers: van mobieltjes die op hun naam besteld zijn tot identititeitsfraude via sociale media en van schulden afbetalen die niet van jou zijn tot proberen te bewijzen dat je geen hennepplantage bezit, maar dat een onbekend iemand met een kopie van je id-kaart de ruimte namens jou gehuurd heeft. Zelfs een politieagente die belast is met cybercrime bestrijden, vertelt in het boek hoe ze onverwachts zelf slachtoffer is geworden.

Aan het einde van het boek geven experts talloze tips en adviezen om te voorkomen dat je het slachtoffer wordt van identiteitsfraude. Na het lezen van dit boek besef ik dat ik toch wel erg gemakkelijk ben met, vaak dezelfde, wachtwoorden en dat ik dat nu toch eens moet aanpakken. Ook de andere tips zijn zeker de moeite waard om kennis van te nemen.

Bizar banken boek

mijnboek
Dina Eringa

Joris Luyendijk
Joris Luyendijk

Was het echt zo erg de financiële crisis in september 2008? Is de wereld langs een de afgrond gescheerd?

In het boek Dit kan niet waar zijn van Joris Luyendijk stelt hij zich de vraag: kan dit weer gebeuren? Dat een grote wereldwijd vertakte bank failliet gaat, het financiële systeem tot stilstand komt en instort. Niemand heeft nog geld, de handel bevriest en dus de voedselbevoorrading. Wat gebeurt er als honderden miljoenen mensen horen dat supermarkten geen voedsel meer krijgen, tankstations geen benzine meer en apotheker geen medicijnen? De totale ontwrichting.

Omdat te onderzoeken richt hij zich op de City in Londen en interviewt mensen die bij banken werken voor zijn blog in The Guardian.

Veel van de geïnterviewden willen dit alleen anoniem doen omdat ze anders de volgende dag hun baan kwijt zijn en letterlijk binnen 5 minuten op straat worden gezet. Niet dat hun baan nu safe is, want mensen die in de City werken kennen geen ontslagbescherming.
Je buurman neemt de telefoon op, zegt: “Good luck everyone” en is verdwenen, voor altijd. Of een collega belt je op je bureau ”Kun je even mijn jas en tas komen brengen?” Zij staat buiten en mag er niet meer in.

Niet dat iedereen bitter is dat dit hem overkomt hoewel men altijd loyaal is geweest en zich ten volle heeft ingezet voor de bank en bereid was lange dagen te maken.

Anderen zijn zich wel bewust van wat er gebeurt maar blijven er werken, omdat men het gigantische salaris nodig heeft om een gezin te onderhouden, de kinderen naar de privé school te sturen en de hoge woonlasten in Londen te kunnen betalen.

Uit de gesprekken die Joris Luyendijk heeft met de mensen in uiteenlopende functies zoals hoofd personeelszaken, toezichthouders, superquants en de Bankier van 1 Miljoen rijst een beeld van de bankwereld op als een eilandenrijk in de mist. Waar de top niet weet wat er binnen zijn eigen bank gebeurt en op welk niveau er cruciale beslissingen worden genomen.
Winstmaximalisatie staat voorop. Of zoals een toezichthouder zei: “Het echte gevaar is niet dat het management dingen verborgen houdt. Het echte gevaar is dat het management zelf niet weet wat de risico’s zijn. Omdat ze dit niet zien of omdat mensen ze verborgen houden. Wat goed is voor de bank en het land hoeft niet parallel te lopen met het kort termijn belang van de individuele bankiers

Joris Luyendijk schrijft in een prettige, heldere stijl en dat nodigt uit om door te lezen ondanks alle financiële termen. Na lezing van het boek hield ik een onbestemd gevoel over. Vooral nu kranten weer schrijven over bonussen voor bankiers vraag ik me af of de bankwereld ook maar iets van de crisis heeft geleerd. Een boek dat iedereen zou moeten lezen.

Voor een interview met Joris Luyendijk:

tegenlicht

Pieter Steinz : Made in Europe

mijnboek
Marion Dijkstra

Pieter Steinz heeft een ambitieus boek geschreven over de cultuur op ons continent. Made in Europe is gebaseerd op zijn eigen artikelen in de NRC en zijn eerdere boek MacBeth heeft echt geleefd. Steinz geeft ons inzicht in ons eigen Europese culturele erfgoed van Bach tot Beatles, van James Bond tot Twaalftoonsmuziek, Van Kuifje tot Lego.

Peter Steinz
Peter Steinz

Het is een aanstekelijk naslagwerk met prachtige kaarten achterin waarop je zomaar een Europese Cultuurreis kunt maken, ook in je luie stoel.

Of je nu geïnteresseerd bent in literatuur, architectuur, beeldende kunsten, bedevaartsroutes of muziek: een verfrissende inkijk in ons huidige bestaan!

 

Klinische psychologie in zes verhalen

Tanya Byron
Tanya Byron

Tanya Byron is in Engeland bekend van haar tv-optredens als klinisch psycholoog en als co-auteur van sitcoms. Een opvallende combinatie die samenkomt in dit overweldigende boek.

In zes verhalen doet ze verslag van haar stages als student in de jaren tachtig. Haar stageplekken zijn divers, van een aidskliniek tot huisartsenpraktijk.  Met haar bedrieglijke luchtige stijl en gevoel voor humor beschrijft ze de levens van mensen in psychische nood. In haar eerste stage krijgt ze te maken met een psychopaat die haar “mooie blauwe” ogen eruit wil wippen met een mes. In een kliniek voor eetstoornissen werpt ze zich op Imogen, een intelligente meid die zichzelf aan het uithongeren is om zo haar ouders bij elkaar te houden. Een stel dat seksuele problemen heeft, praten over hun Mickey en Minnie (Mouse) als ze het over hun geslachtsdelen hebben.

Byron vertelt meeslepend. Over haar eigen twijfels. Over de relatie met haar eigenzinnige en afstandelijke mentor. Ze ontroert, maakt je aan het lachen en weet spanning op te bouwen in haar verhalen. Sommige daarvan lijken grondstof voor een psychologische thriller en doen je bijna naar adem happen.

Met een zucht legde ik het boek aan de kant, vol bewondering voor een beroepsgroep die mensen in psychische nood probeert te helpen. De variatie in stageplekken doet je beseffen waar en met wie het allemaal mis kan gaan. Een absolute aanrader voor iedereen die interesse heeft in onze psyche.

Tanya Byron over haar boek (ondertiteld):

Toen ik je zag

Boek Op de omslag van het boek prijkt de foto van een vrolijke Antonie Kamerling. Voor de camera’s waren Isa Hoes, de schrijver van het boek, en haar man ook een vrolijk stel. Gaandeweg hun relatie krijgt de acteur steeds meer last van neerslachtigheid. De depressies volgen elkaar in hoog tempo op. Dit trekt een steeds zwaardere wissel op het gezinsleven.

Ze ontmoeten elkaar voor het eerst tijdens de audities van de populaire soapserie Goede Tijden, Slechte Tijden. Al snel worden ze verliefd en gaan samenwonen. De titel van het boek ‘Toen ik je zag’ slaat op de indruk die Antonie maakt tijdens hun eerste ontmoeting. Isa Hoes is geïmponeerd door zijn uitstraling. Daarnaast is ‘Toen ik je zag’ een verwijzing naar de nummer 1 hit in de top 40, die Antonie ooit scoorde. Bekend werd de acteur ook met zijn rol in de Nederlandse speelfilm ‘De kleine blonde dood’ naar het boek van Boudewijn Buch.

Isa Hoes heeft een aangrijpend portret gemaakt van haar leven met Antonie Kamerling. Twee mensen die zielsveel van elkaar houden. Kan het dan toch nog mis gaan? Ja, dat kan. De schrijfster vraagt zich regelmatig af of haar iets valt te verwijten. Haar antwoord is nee. Talloze malen heeft ze voorgesteld hulp te gaan zoeken. Antonie wil dit niet. Hij misleidt haar vaak, zegt dat het weer goed gaat en speelt soms een rol. Uiteindelijk krijgt hij professionele hulp. Het blijkt te laat…..

Toen ik je zag is niet alleeneen liefdesverhaal, maar laat ook de impact zien die depressiviteit heeft op een relatie. Wie zo direct bij dit verhaal betrokken is geweest en er toch zo goed over kan schrijven, heeft een topprestatie geleverd. Petje af.

Edward Limonov, citroen en granaat

Limonov
Limonov

Door de gebeurtenissen op de Krim en in de Oekraïne bekruipt mij sterk het gevoel dat ik weinig begrijp van Rusland en de vaak genoemde Russische ziel. Waarom is iemand als Poetin zo populair? En wat is dat met de hardnekkige verering van Stalin? Dat kan toch niet alleen maar te maken hebben met staatspropaganda of de bovenmatige consumptie van alcohol? Dit zijn vooral aannames van een westers iemand die elke dag de krant leest en zo nu een dan een biertje drinkt.

Emmanuel Carrère schreef een biografie over de omstreden schrijver en activist Edward Limonov. Het won hiermee in 2013 de Europese Literatuurprijs. In dit boek hoopte ik wat antwoorden te vinden.

Limonov is allereerst een toegankelijk en bruisend geschreven levensverhaal van een zeer tegendraads man, maar dan wel van een man die in beroerde tijden vlucht in een zapoj. Een dagenlange onderdompeling in alcohol, een beproefde Russische methode om alles te vergeten (misschien ligt daarin wel het antwoord waarom iemand als Stalin nog zo’n status heeft).

Hier en daar is het alsof je een schelmenroman leest, maar daarvoor zijn de avonturen van Limonov toch te controversieel en te ongemakkelijk. Zo vindt hij dat een man soldaat moet zijn geweest, voordat je een echte man bent. Is zijn, uitgebreid beschreven, sexleven op zijn zachtst gezegd opmerkelijk. Zijn autobiografische boek De Russische dichter houdt van grote negers is wat dat veelzeggend.
Met hetzelfde gemak is Limonov een tijd ultra-links en dan ultra-rechts, minnaar en bijna-vrouwenmoordenaar, soldaat en boeddhist, loyaal en rücksichtlos, geliefd schrijver en parasiet. Wat de biografie duidelijk maakt is dat Rusland groot is en de emoties ook groot lijken in dat land, net als het flegmatieke karakter van veel personages in het boek, het is zoals het is.

Limonov aan de hand van Carrère geeft antwoorden op mijn vragen maar roept er net zo veel op. En dat is een aanbeveling voor deze indrukwekkende biografie van een man waarvoor je heen en weer slingert tussen sympathie en afkeer. Een man die als pseudoniem de naam Limonov heeft aangenomen, een samentrekking van citroen en granaat in het Russisch.

Kijk hier of het boek beschikbaar is in je bibliotheek.

Kieft, waarschuwing van een junkie

KIEFT
KIEFT
Met een troosteloze en afwezige blik kijkt Wim Kieft je vanaf de omslag van het boek aan.
Ooit was hij een veelscorende spits bij Ajax, PSV en het Nederlands Elftal. De enige prijs die Oranje tot dusver heeft gewonnen, het EK van 1988, hebben we voor een belangrijk deel aan de blonde spits te danken. Op de rand van uitschakeling maakte hij toen de winnende treffer tegen Ierland. Tot wanhoop van de ex-voetballer wordt hij hier vrijwel dagelijks aan herinnerd. De hoofdpersoon praat niet graag over zijn voetballoopbaan , hij heeft wel iets anders aan zijn hoofd….`
Wie mocht denken dat het boek ‘Kieft’ (biografie is een te groot woord) over voetbal gaat slaat de plank lelijk mis. Het is vooral de periode na zijn actieve voetballoopbaan die uitgebreid wordt besproken. ‘Kieft’ is het verslag van een bittere strijd tegen drugs en in mindere mate alcohol. Twintig jaar lang is hij verslaafd geweest aan cocaïne. In die periode loog hij alles bij elkaar en jaste zijn hele kapitaal erdoor. Relaties liepen stuk. Hij kwam in de schuldsanering terecht en moest leven van nog geen twee tientjes per dag. Tijdens het lezen moest ik voortdurend denken aan het boek over Jan Ykema. De oud-topschaatser raakte na zijn carrière in dezelfde situatie verzeild als Wim Kieft.

Michel van Egmond heeft er met zijn mooie pen en geholpen door een openhartige Kieft, een lezenswaardig verhaal van gemaakt. Geen uitgesproken voetbalboek dus, maar meer een waarschuwing tegen de gevaren van langdurig druggebruik. Van Egmond heeft er wel voor gezorgd dat het geen aaneenschakeling van trieste verhalen is geworden, want er valt nog genoeg te lachen. Dit komt mede doordat Wim Kieft zijn leventje soms top op het bot relativeert.
Kieft: “Al die kutverhalen van voetballers over het zwarte gat. Rot op. Ik ben gaan gebruiken, omdat ik het lekker vond. En ik ben verslaafd geraakt, doordat ik het zolang ben blijven gebruiken tot ik niet meer zonder kon. Punt.”

Vrouwen

9200000022071131Blijkens een artikel in de Leeuwarder Courant (5 juli jl.) van recensent Arie Storm is er in boekenland een prominente ontwikkeling gaande waarbij we worden overstroomd door een door een golf van vergeten klassiekers die nieuw leven wordt ingeblazen. Een goed voorbeeld hiervan is Stoner van Ted Williams, dat in al 1965 verscheen, maar onlangs opnieuw werd uitgebracht en op deze plaats werd besproken.

Ook het werk van de in 1994 overleden Amerikaanse schrijver Charles Bukowski wordt opnieuw onder de aandacht gebracht. Vrouwen is misschien niet zijn beste, maar wel zijn meest humoristische boek. Dat blijkt al op de eerste bladzijde waar staat dat elke overeenkomst met bestaande personen op toeval berust. In werkelijkheid is het boek sterk autobiografisch.

Het leven van de hoofdpersoon Henry Chinanski speelt zich grotendeels af in Los Angeles, waar hij op onverbloemde wijze verslag doet van zijn ervaringen met vrouwen. Ze verdwijnen net zo makkelijk uit zijn leven als ze zijn gekomen en hij doet geen enkele moeite daar verandering in aan te brengen. Verder drinkt de schrijver als een tempelier en met 300 katers per jaar moet hij wel over een maag van gietijzer beschikken. Dat hij ondanks zijn overmatig drankgebruik nog in staat is om regelmatig literaire lezingen te verzorgen mag een wondertje heten. De meester van het kale taalgebruik spaart zichzelf niet en stelt de zaken niet mooier voor dan ze zijn. De avonden worden gevuld met drinken, het draaien van klassieke platen en het rammen op een typemachine. Het mag geen verwondering wekken dat Chinanski met deze levenswandel regelmatig oog in oog komt te staan met de zelfkant van het bestaan. Een flinke doses zelfspot houdt hem op de been.

In de wereld draait door kreeg ‘Vrouwen’ bij de bespreking van het boek van de maand een eervolle vermelding. NRC handelsblad kende 4 sterren toe.

9200000022071129Wie iets rustiger wil beginnen zou met de novelle Postkantoor van start kunnen gaan. Hier beschrijft Bukowski het geestdodende werk op het postkantoor en de conflicten die hij uitvecht met de starre bazen. Ook hier doet de hoofdpersoon zich tegoed aan buitensporig drankgebruik. Eveneens autobiografisch.