Categorie archief: Poëzie

Een bloedmooi boek

Anderhalve week geleden liep ik mijn plaatselijke boekhandel binnen. Net op tijd voordat de deuren dicht gingen vanwege het coronavirus.

Ik moest namelijk Daar waar de rivierkreeften zingen hebben. Enkel en alleen gebaseerd op de aanbevelingen op de voorkant van het boek. Daar was mijn oog op gevallen toen ik uit verveling wat over het internet surfde.

Gruwelijk mooi. NYT Book Review
Adembenemend. The Times

owensBiologe Delia Owens debuteerde op haar 70e met dit boek, een tegelijk verbijsterend en hoopvol gegeven. Verbijsterend omdat ze op deze leeftijd een fantastisch, poëtisch verhaal heeft geschreven.
Hoopvol omdat ze op deze leeftijd een fantastisch, poëtisch verhaal heeft geschreven (voor al die aspirant schrijvers die er maar niet aan toe komen omdat ene boek te schrijven en het eerst maar bij wat blogjes houden).

1969. Het lijk van Chase Andrews wordt gevonden onder een uitkijktoren in het moeras van Barkley Cove in North Carolina.

1952. De zesjarige Kya ziet haar moeder vertrekken uit het huisje waar ze woont met haar ouders en broer Jodie. Het huis staat aan de rand van het uitgestrekte moerasgebied.

Wat volgt is een onwaarschijnlijk mooi geschreven verhaal over de tussenliggende jaren. De vertaalster Mariëtte van Gelder verdient een dikke pluim. De adembenemende en poëtische schrijfstijl blijft overeind in de vertaling.

Te veel vertellen over de inhoud zou een kleine zonde zijn, maar elke lezer zal verknocht raken aan het moerasmeisje Kya. Ze leeft in en met de natuur en probeert zoveel mogelijk andere mensen te mijden. Omdat mensen je teleurstellen of in de steek laten. In tegenstelling tot de natuur, die veranderlijk is maar altijd aanwezig.

Prachtig is hoe Owens haar biologische kennis verweeft in het verhaal. In de beschrijvingen van het moerasleven, in de rol van vrouwen en mannen bij dier en mens, in de observaties van Kya. Het bijna thrillerachtige einde zorgt er voor dat je je hart vasthoudt. Een parel van een boek.

Gruwelijk mooi. Adembenemend.

Te leen als e-book

Pessimisme kun je leren!

Pessimisme kun je leren!Het bedrijfskapitaal van een schrijver bestaat slechts uit een typemachine en –in de zomer- een vliegenmepper. Met  deze zin begon Lévi Weemoedt ooit één van zijn boeken. Hij schreef vooral verhalen en een enkele roman. In de jaren tachtig streed hij met Hans Dorresteijn om de titel droevigste dichter van Nederland. Weemoedt genoot in die periode in literaire kringen een zekere populariteit. Nadat hij in 1992 vanuit de randstad naar Drenthe verhuisde (“Het streekvervoer in Drenthe is kort gezegd aldus: indien er al iets langskomt is het een collectebus”) raakte hij in de vergetelheid en hebben we nog maar weinig van hem vernomen.

Eind vorig jaar dook hij plotseling op in het programma De Wereld Draait Door. Matthijs van Nieuwkerk verkeerde in de veronderstelling dat Lévi Weemoedt,  pseudoniem van Isaäck Jacobus van Wijk,  al dood was en dat dacht de dichter zelf eigenlijk ook. Aanleiding voor zijn komst naar de studio was de pas verschenen dichtbundel Pessimisme kun je leren!, een verzamelbundel, die door Ӧzcan Akyol is samengesteld.

Komische versjes worden afgewisseld met de nodige zelfspot en melancholisch en droevig werk. Het gedicht ‘Reddeloos’ eindigt met: ”ik groeide op voor galg en Riagg”. Grappig en mooi gevonden, maar het is ook een droevig gedicht. Dat Lévi Weemoedt niet direct het zonnetje in huis is blijkt ook uit onderstaand gedicht:

TEVREDENHEIDSTEST

De kwaliteit van mijn leven  – een cijfer gevend,  –daarbij rekening houdend- met de factor plezier, –ook geluk in de liefde –in ogenschouw nemend, –depressieve gedachtes als: ‘Wat doe ik nog hier?’ – Kom ik uit op een 4-

 Zijn verhalen kennen we al, maar het is goed dat Weemoedt met deze bundel weer even in de publiciteit is. Een lach, een traan en een opgetrokken wenkbrauw, het zit er allemaal in. De liefde voor taal wint het bij Weemoedt van de melancholie en de neerslachtigheid en dat houdt de schrijver op de been.

De mooie gebonden uitgave begint met een voorwoord van Ӧzcan Akyol en bevat 70 gedichten. De neiging om een gedicht voor de tweede of derde keer te lezen is groot. Met de samensteller van deze bloemlezing roep ik iedereen op deze man te (her)lezen.

reserveer dit boek

 

 

Wondermiddel

en andere gedichten. Dat is de titel van debuutdichtbundel van Kate Schlingemann met tekeningen van Nynke Kuipers. Een bundel met hele mooie gedichten voor jeugd en mensen die zich jeugdig voelen. En een bundel die volgens mij aandacht verdient in de Kinderboekenweek en op dit blog.

KateSWondermiddel

Veel kinderen kennen Kate waarschijnlijk wel omdat ze ook geregeld op scholen poëzie-schrijf-en-illustratielessen geeft. En ze woont in de buurt dus je kan haar zo maar eens tegen het lijf lopen.
Ik ga er niet heel veel over zeggen want ik ben geen recensent en wil er ook niet eentje worden. Maar ik laat je hier alvast (met goedkeuring van Kate) één van mij favoriete gedichten lezen.

van daar naar hier

van mijn voeten die in het water woelen
nieuwe kringen roeien terwijl visjes
naar adem happen na het proeven
van mijn lange zoete wiebeltenen
tegen mijn enkels kietelen
waardoor ik zo moet lachen
dat de lucht ervan beweegt
ik zelfs de wind opzweep
waardoor geen vlieg of vlinder
nog kan landen op mijn blote tenen
die ik boven water steek, op-en-neer
en heen-en-weer beweeg
tot ik mijn voeten uit het water trek
mijn armen om mijn knieën sla
mijn hoofd op mijn handen leg
hierbinnen naar mijzelf vertrek

Binnenkort is de bundel te leen bij onze bibliotheken. En …. wie weet komt Kate er uit voorlezen.

Maak je dag net iets leuker

plint-app
Plint-app

Gedichten, poëzie en beeldende kunst van Plint
Bij Plint draait het om gedichten en beeldende kunst. Ze combineren de mooiste, beste en leukste gedichten met werk van illustratoren en beeldend kunstenaars op poëzieposters, raamgedichten,  kussenslopen en nog veel meer producten die je dag net iets leuker maken. Veel bibliotheken hebben of hadden posters van Plint aan de muur hangen of voor het raam en nu is er dus de plint-app.

Dagelijks gedicht
Met de Plint-app krijg je elke dag een toepasselijk gedicht met beeld op je iPhone of iPad. De app kost € 5,49. Dat is anderhalve eurocent per gedicht per dag; een schijntje voor zo veel moois. Ook leuk als cadeau! Helaas is er nu nog geen Android-versie, maar bij voldoende belangstelling zal die er zeker komen. Deze App is alleen te koop in de Appstore.

Gerrit Komrij

1944 – 2012

In 1984 zag ik Gerrit Komrij voor het eerst op de televisie in het programma ‘Hier is…….Adriaan van Dis’ De interviewer suggereerde dat Komrij vanwege het belastingklimaat naar Portugal was geëmigreerd. De schrijver ontkende dit, wees op het droevige niveau van de Nederlandse journalistiek en vroeg zich af hoe Van Dis zo diep kon zinken. Er ontstond een interessant gesprek dat voor mij aanleiding was twee boeken van Komrij aan te schaffen ‘Averechts’ en ‘Papieren tijgers’.

Schrijver, dichter, polemicus, vertaler, bloemlezer, geliefd , gevierd en gevreesd. Allemaal van toepassing op Gerrit Komrij. Hij bezat een privébibliotheek van 40.000 boeken en produceerde 60 titels. (drie strekkende meter)
En dan is het plotseling afgelopen.
Na z’n dood zal hij nog een poosje vrijwillig worden gelezen en daarna misschien nog verplicht op school. Er wordt een middelbare school in Winterswijk naar de schrijver genoemd en dat is het dan.
Zelf had hij het liefst gezien dat zijn stoffelijk overschot in een zak aan de vuilnisman was meegegeven. Het is anders gegaan. Het afscheid van Gerrit Komrij werd rechtstreeks uitgezonden op de ‘treurbuis’. “Publieke lavenis aan een bekende Nederlander z’n begravenis’ zei Kees van Kooten. Afgezien van de vraag of dit allemaal op de buis moet, een afscheid in stijl was het wel.

Remco Campert droeg een gedicht voor:

Gerrit Komrij

Lopend over straat in Oud-Zuid,
waar de wereld heel klein is,
weet ik: nu is Gerrit stervende
en raakt de poëzie
haar liefdevolle strenge meester kwijt.
De straat gaat door:
Het weer speelt mooi,
Maar onweer dreigt
En mijn hart doet pijn.

De essay’s in het werk van Komrij spreken mij het meeste aan. Een boek als ‘Humeuren en temperamenten’ is onovertroffen, maar jammer genoeg niet meer te verkrijgen in de Friese bibliotheken. Gelukkig heb in de loop der jaren een plankje Komrij verzameld (foto)

Het boek wordt omschreven als een encyclopedie van het gevoel. Toch was Komrij niet iemand die met z’n gevoelens te koop liep getuige het laatste couplet van het gedicht ‘Zwijgzaamheid’ :

Eer plant men bomen op de weg,
Eer zal men kakken in zijn hoed,
Dan dat ik u mijn ziel blootleg
En zeg wat ik thans lijden moet.

Op 19 juli werd Gerrit Komrij begraven in Portugal
Wie meer wil weten over Gerrit Komrij kan terecht bij De biografie ‘Het fabelier dat Komrij heet, ’ geschreven door Onno Blom. In de documentaire ‘Het uur van de Wolf’ vindt u een mooi portret van de schrijver.

Gedichtendag 2011 – filmverslag

Rein van der Pal heeft al geschreven over de Gedichtendag in bibliotheek Heerenveen. De foto’s zijn hier te bekijken en inmiddels zijn ook de filmpjes gereed.

Mijn kleine tuin is zo bekoorlijkOm te beginnen reikte directeur-conservator Han Steenbruggen van museum Belvédère het eerste exemplaar van ‘Mijn kleine tuin is zo bekoorlijk’ uit aan burgemeester Peter de Jonge. In dit bundeltje staan gedichten en beelden van kunstenaars uit de collectie van het museum. De dichtbundel is te koop in de Belvédère en in de bibliotheek, en kan binnenkort ook geleend worden bij de bibliotheek.

Hier is het stukje  in de Heerenveense Courant

Hierna droeg  Hetty Runia voor uit eigen werk. Ook las ze een gedicht voor van de vorig jaar overleden Friese schrijfster en dichteres Tiny Mulder. Een aardigheidje: op Gedichten.nl staat een gedichtje van Hetty Runia over de boekenwurm.

Lida Dijkstra, auteur van voornamelijk jeugdboeken, heeft een dichtbundel voor volwassenen geschreven met de titel: Frou Ûle. Hieruit droeg zij enkele gedichten voor.

’s Middags konden bibliotheekbezoekers genieten van een miniconcert van Grytsje Kingma. Zij wisselde oude bekende nummers af met liedjes die op haar nieuwste cd te vinden zijn. Grytsje zingt in het Fries over herkenbare onderwerpen, zoals de gierige buurman, een eendagsvlieg, een loflied op de geranium en het trieste leven van een varken. Kijk ook op haar website.
Van dit miniconcert in de bibliotheek zijn 4 filmpjes gemaakt, de andere drie zijn hier, hier en hier te vinden op SuderTube.

Nationale Gedichtendag

Nationale Gedichtendag
De Nationale Gedichtendag (27 januari) begon in de bibliotheek van Heerenveen met de uitreiking van een nieuwe dichtbundel. Directeur-conservator Han Steenbruggen van museum Belvédère overhandigde het eer-ste exemplaar van ‘Mijn kleine tuin is zo bekoorlijk’ aan burgemeester Peter de Jonge.
In dit collectersitem staan in woord en beeld werken van kunstenaars die tot de collectie van het museum behoren, waaronder de bekende schilder Boele Bregmans.
Gedurende de gehele dag werd een aantal gedichten voorgelezen vanaf een podium en Grytsje Kingma verzorgde een miniconcert met zang en gitaarspel.

Simone van Velze bracht een aantal gedichten van Gerrit Achterberg ten gehore en daarna was het mijn beurt. Ik had mijn oog laten vallen op een aantal gedichten van Gerard Reve uit de bundel ‘Verzamelde gedichten’. In de verantwoording geeft de zelfbenoemde grote volksschrijver aan wat de grondslag van zijn werk is:
”Van mijn vroegste jeugd af ben ik doordrongen geweest van een diep Godsbesef, en van het omringd zijn door een soms tot verrukking voerend, maar meestal als overweldigend ervaren Mysterie. Vandaar dat ik het meeste houd van godsdienstige en mystieke poëzie, mits zij echt en goed is, want ik ben een godsdienstig auteur, of U en ik er zin in hebben of niet; er is niets meer aan te doen”.

Slapeloos

In de nachtwind, als ik niet slapen kan,
hoor ik de toorn en het lijden van God.
Maar boven de storm uit
hoor ik de stemmen van miljoenen zielen,
voor eeuwig verloren,
die roepen om gerechtigheid.
Wat hopen zij? Wat denken zij?
Wat denken zij van Hem?
Wat denkt hij van zichzelf?

Scheppend kunstenaar

Naarmate ik ouder word,
wordt wat ik schrijf, hoewel fraaier verwoord,
steeds enkelvoudiger van inhoud:
liefde (of geen liefde),
en ouder worden,
en dan de Dood

Een meneer op de eerste rij luisterde aandachtig. Het bleek een Reve kenner te zijn en nadat ik klaar was beklom hij het podium en las spontaan een aantal gedichten voor van Gerard Reve.

De foto’s van de Gedichtendag  zijn op Picasa zijn te zien. Filmpjes staan op SuderTube.

Wie komt een gedicht voordragen?

De poëzie vliegt niet echt de kast uit in de bibliotheek, hoewel er toch met enige regelmaat naar gedichten van een bepaalde auteur of over een specifiek thema wordt gevraagd.

Op de Gedichtendag staat de poëzie een dag lang in het zonnetje. De bibliotheek van Heerenveen doet al een aantal jaren ‘iets’ aan de Gedichtendag, meestal in de vorm van een Gedichtenavond. Dit jaar is het thema ‘Nacht‘ en juist nu begint de activiteit niet ’s avonds, maar ’s ochtends..

Op donderdag 27 januari wordt van 10.30 tot 19.30 elk uur een gedicht ten gehore gebracht dat met het thema te maken heeft. Wie een gedicht wil voordragen – dat kan een eigen of een bestaand gedicht zijn – kan zich aanmelden bij Simone van Velze. Zij is in de bibliotheek op woensdag, donderdag en vrijdag (0513-626675) en ook via mail bereikbaar: s.vanvelze@bsfr.nl.

 

Update (14 januari)
Het programma is nu grotendeels bekend.

 Om 10.30 uur wordt de Gedichtendag geopend met de uitreiking van een gedichtenbundel aan burgemeester Peter de Jonge.
Museum Belvedere heeft in het kader van de gedichtendag een bundel samengesteld met gedichten van kunstenaars die vooral bekend zijn door hun beeldende werk. Directeur-conservator Han Steenbruggen overhandigt de bundel aan de burgemeester.

foto afkomstig van http://lidadijkstra.hyves.nl/
Lida Dijkstra

Ongeveer een uur later draagt auteur/columnist Hetty Runia een of meer door haar zelf gemaakte gedichten voor. Later op de dag doet jeugdboekenschrijfster Lida Dijkstra hetzelfde met een in het Fries geschreven nachtgedicht.

’s Middags om 15.30 uur geeft Grytsje Kingma een klein Friestalig concert als vooruitblik op het dubbelconcert op 27 februari in het Rotondekerkje in Terband met Adri de Boer. Uiteraard brengt zij een of meer liederen ten gehore die betrekking hebben op het thema van de gedichtendag.

Hieronder: “Eelkje, in ballade fan in boeredochter”, gezongen (in de bibliotheek van Heerenveen) en geschreven door Grytsje Kingma.