Tagarchief: Geschiedenis

De kindertrein

“Ik woon elders maar dit is mijn stad,” antwoord ik, en ik verbaas me hoe makkelijk de waarheid is. Dit zegt Amerigo aan het einde van het boek maar er gaat heel wat aan vooraf.

De Kindertrein is een ontroerend verhaal over hechting en onthechting. We schrijven Italië 1946 en de 8-jarige Amerigo telt schoenen. Een gave schoen: een punt. Nieuwe schoenen: een bonuspunt. Een schoen met een gat: een punt aftrek en geen schoenen: nul punten. Hij heeft nooit schoenen van zichzelf gehad.

Hij raapt lompen, moet naar buiten als Capa ‘e fierro komt en zich met zijn moeder in de kamer opsluit. Een vader heeft hij niet. Volgens zijn moeder is dat een geweldige man die naar Amerika is vertrokken om fortuin te maken. En dan komen de treinen! Mama Antonietta gaat met Amerigo naar de communisten om hem in te schrijven voor de treinen.

De communistische partij organiseert iets dat geschiedenis zal schrijven. Communiste Maddalena belooft Amerigo dat hij plezier zal hebben en dat families uit Noord- en Midden-Italië hem zullen behandelen als hun eigen kind. Ze krijgen eten, schoenen, kleding en verzorging. Het is niet te bevatten voor Amerigo en de praatjes die er in zijn steeg gaan zeggen hele andere dingen. Dat ze (de kinderen) verkocht gaan worden aan Amerika of naar Rusland om in ovens gestopt te worden. Of dat alleen slechte kinderen met de trein gaan en dat moeders de goede bij zich houden.

Aangekomen in het noorden krijgt hij het mooiste kado van zijn leven, een viool. Dit hartverscheurende boek van Viola Ardone heeft mijn hart gestolen. Wie weet straks ook dat van jou. Reserveren kan meteen vanaf hier …

Viktor

Met Viktor schrijft Judith Fanto een hartveroverende, waargebeurde familiegeschiedenis over de betekenis van familiebanden. Je bent Joods als je een Joodse moeder hebt. Maar hoe werkt het allemaal in een Joodse familie waarin niet gepraat wordt over opgepakt, gedeporteerd en vermoord. Maar alleen over de onschuldige begrippen: weggehaald, op transport gesteld en omgekomen. Geertje de jongste telg van de familie vind het lastig omgaan met de Joodse identiteit en de angst en schaamte van haar familie. Het lijkt wel of de familie Rosenbaum nog steeds onderduikt.

Geertje gaat op zoek naar haar familiegeschiedenis en zo komen de verhalen van Geertje en haar oud-oom Viktor uiteindelijk samen. Opgroeien in de schaduw van ouders met een oorlogstrauma. Judith Fanto beschrijft het in deze rijke en liefdevolle ode aan haar familie waarin ze haar eigen plek heeft gevonden.

Deze debuutroman over identiteit heeft mij vanaf het begin gegrepen. De sprongen van Geertje naar Viktor maken dat het boek leest als een trein. Als je na het lezen van dit blog zin hebt om deze roman te lezen dan kun je het hieronder reserveren.

Het wonderbaarlijke leven van Madame Tussaud

Natuurlijk ken je haar naam: Madame Tussaud! Of in ieder geval rinkelt er een belletje en komt het je bekend voor. De vrouw van de wassen beelden. Maar ken je haar levensverhaal ook? Ik liep in bibliotheek Sneek tegen de roman Petite aan. Geschreven door Edward Carey. Het heeft hem vijftien jaar gekost om het boek te schrijven. En het is gebaseerd op echte gebeurtenissen en echte personen. Maar omdat er nogal vage en soms onbetrouwbare verhalen zijn nagelaten heeft Carey zelf hier en daar voor opvulling gezorgd.

Het is het verhaal van de beroemdste vrouw ter wereld die de wereld in beelden wist te vangen: Madame Tussaud. In 1761 wordt Marie Grosholtz geboren in de Elzas als heel klein minimensje. Ze krijgt al snel de bijnaam Petite. Het lot brengt haar als weeskind samen met de Zwitserse anatoom dr. Curtius naar Parijs. Een bijzondere jongeman die wassen organen maakt voor het ziekenhuis. Hij leert haar al vroeg tekenen en echt naar dingen kijken. Dan staat de Franse revolutie voor de deur en lijkt de wereld van was een gouden toekomst. Maar is dat ook zo? En hoe komt ze aan de achternaam Tussaud?

Lees het in deze wonderlijk mooie roman. Samen met de tekeningen geeft het een prachtig beeld van haar leven. Die wil je niet missen.

Het Alice netwerk

Deze roman is gebaseerd op waar gebeurde verhalen. Met echte personen, maar ook met fictieve personages met een flintertje waarheid. De echte Louise de Bettignies is een historische figuur die meer bekendheid zou mogen hebben. Het Alice-netwerk kreeg inlichtingen van Louises vele bronnen in de buurt van Lille. Het netwerk was snel en accuraat en de Britse inlichtingendienst en de legertop liepen weg met Louise. Vrouwelijke spionnen uit de Eerste Wereldoorlog zijn nu grotendeels vergeten. Door deze roman komen ze weer tot leven. Dit boek heeft indruk op mij gemaakt. De moed van de vrouwen, hun kracht en doorzettingsvermogen en hun onverschrokkenheid.

We reizen in het boek steeds van 1947 naar 1915. Het is 1947 en Charlie St.Clair is zwanger geraakt en met haar moeder onderweg naar Zwitserland om dit probleempje op te lossen. Maar Charlie veranderd van mening en gaat op zoek naar haar nicht Rose, die tijdens de oorlog in Frankrijk is verdwenen. Samen met Eve Gardiner en haar Schotse chauffeur en ex-bajesklant Finn Kilgore gaat ze naar Frankrijk.

Eve is een alleenstaande aan alcohol verslaafde bittere vrouw met veel geheimen. Ooit maakte ze deel uit van het Alice-netwerk. Haar verhaal speelt in 1915. En zo reizen we heen en weer. Van de eerste wereldoorlog naar de tijd van vlak na de tweede wereldoorlog. Spannende roman van Kate Quinn.

Dochter van Frankrijk

Wat een heerlijk vakantieboek. De schrijfster Carol Drinkwater werd bekend door haar rol als Helen Harriot in de BBC-serie James Herriot (dit voor de ouderen onder ons). De oorspronkelijke Engels titel is The lost girl. Wij in Nederland doen het met de titel Dochter van Frankrijk. En daar speelt deze roman zich grotendeels af.

We reizen heen en weer tussen 1947 en 2015. Van Parijs naar Londen, Côte d’Azur en Westelijke Jordaanoever. Van de Engelse Charlie die na de oorlog niet terug durft naar Engeland omdat hij bang is opgepakt te worden als deserteur. Naar fotografe Kurtiz Ross die zichzelf de schuld geeft van de verdwijning van haar dochter Lizzie.

Na een bericht dat haar dochter in Frankrijk kan zijn, belandt Kurtiz in de hel en de chaos van de aanslagen in Parijs in 2015. Daar ontmoet ze de oude actrice Marguerite en weven de verhalen van hun levens zich ineen. De schrijfster neemt je op innemende wijze mee in de levens van de drie vrouwen. Persoonlijk denk ik dat de Engels titel slaat op alle drie de vrouwen. Alledrie lost girls. Een echte aanrader, want het is ondanks de nare dingen die er zich afspelen een prachtig verhaal. En ik verklap het maar even: met een fijne afloop.

reserveer deze boeken

Weesmeisje nr. 8

alkemadeWeesmeisje nr 8 is het hartverscheurende verhaal van de vierjarige Rachel die dankzij een familiedrama in het Joodse weeshuis in New York terecht komt.
Het weeshuis wordt gerund door een arts, dokter Hess, die zich bezighoudt met medische experimenten op de kinderen. Hij wil onderzoeken waarom bepaalde kinderziekten ontstaan en welke remedies helpen. De jonge en ambitieuze dokter Solomon komt stage lopen in het weeshuis en zij krijgt de mogelijkheid om te experimenteren met röntgenstraling. Zij gelooft dat de veelvoorkomende operaties aan keelamandelen bij kinderen ook met röntgenstraling uit te voeren zijn en probeert dit in verschillende stadia op de kinderen uit.
Rachel, in het weeshuis bekend als meisje nr. 8, is door dokter Solomon gekozen als het proefkind dat de meest intensieve behandeling zal krijgen. Rachel zal hier haar hele verdere leven de gevolgen van dragen.

Het boek vertelt afwisselend over het leven van Rachel. Je leert haar eerst als kind en later ook als volwassene kennen en deze verhalen zijn prachtig met elkaar vervlochten.
De schrijfster weet goed te verwoorden hoe Rachel de wereld om zich heen ervaart, wat haar wensen en dromen zijn en hoe ze zich staande houdt. Het leven is niet bepaald makkelijk voor haar geweest, maar de manier waarop zij zich hierdoor slaat is bewonderenswaardig.
Wat ik verder erg knap gevonden vind, is de manier waarop Rachel en dokter Solomon elkaar 35 jaar later opnieuw ontmoeten.

Weesmeisje nr 8 is een op ware verhalen gebaseerd boek en dat maakt het extra indringend. De grootvader van de schrijfster groeide net als Rachel en haar broer Sam op in het weeshuis nadat zijn vader hen in de steek had gelaten.
Ook dokter Hess, de man van de medische experimenten, heeft echt bestaan. Zijn isolatieafdeling in het opvangtehuis voor heel jonge kinderen werd in 1914 alom geprezen.

Ondanks het best wel heftige onderwerp vind ik dit een prachtboek.
De manier van schrijven maakt dat het boek nergens over je gevoelsgrens heengaat en dat je blij bent dat je Rachel hebt leren kennen.
Een schitterend debuut!

Helaas even geen bezetting..

…staat op het bordje dat wij in de bibliotheek op een tijdelijk onbemande balie zetten. Voor sommigen heeft ‘geen bezetting’ nog steeds een andere betekenis, en daar past het woord ‘helaas’ niet bij.

De bevrijdingOp 5 mei vieren we Bevrijdingsdag. 65 jaar geleden kwam er een einde aan de bezetting door Duitsland. De bevrijders werden warm onthaald en de Nederlandse vlag mocht weer uit. Het pas verschenen fotoboek “De bevrijding“, samengesteld door Gerjan Heij, geeft een beeld van de gebeurtenissen rond deze periode, zoals bevrijdingsfeesten, hongerwinter en voedseldroppings.

In de bibliotheek zijn heel wat boeken over de Tweede Wereldoorlog, bezetting en bevrijding te vinden in de kasten blauw-Nederland en blauw-geschiedenis. Een aantal van deze boeken staat in de bibliotheek van Heerenveen momenteel tentoongesteld op de eerste verdieping. Aan de vragen van onze bezoekers kunnen we merken dat de belangstelling voor de periode 1940 -1945 nog steeds leeft. Terwijl ik boeken uitzocht om uit te stallen werd er alweer gevraagd naar een van de net verzamelde boeken (‘Recht op wraak’ van Jack Kooistra).

Bij de boeken ligt het magazine “Voorbij maar niet verdwenen”. Deze uitgave wil de herinnering aan en de discussie over de Tweede Wereldoorlog plaatsen in een breed verband en daarom komen ook andere oorlogen aan bod, zoals de Vietnamoorlog en oorlogen die momenteel nog woeden. Hoe verwerken oorlogsveteranen wat ze meegemaakt hebben? Waarom zijn oorlogsgames zo populair? Welke boeken zijn er onlangs verschenen op dit gebied? Zolang de voorraad strekt is het magazine gratis mee te nemen. Zijn ze op? Hier is het magazine online in te zien.

Webtips:

Open gordijnen?

Het is alweer zo’n twintig jaar geleden dat het IJzeren Gordijn openging. Dat betekent niet dat alle volkeren in Oost- en Westeuropa sindsdien lang en gelukkig samenleven. Al voor de Tweede Wereldoorlog was er strijd en onbegrip tussen bevolkingsgroepen en landen, en ook nu nog is er veel verwerkt en onverwerkt oud zeer. Zo is er een Sloveense minderheid in Oostenrijk die zich jarenlang gedeisd moest houden, Russen en Letten hebben een ingewikkelde relatie en Duitsers en Polen kunnen nog steeds niet altijd door één deur. De strijd in voormalig Joegoslavië zit nog vers in ons geheugen. Toch waren en zijn er mensen die zich daardoor niet lieten weerhouden om een relatie aan te gaan met iemand van over de grens. Daarover gaat het boek IJzeren deuren van Annemieke Hendriks. Zij volgde zes families in Midden-Europa, van Letland tot Roemenië. Deze families hebben met elkaar gemeen dat ze bestaan uit mensen die gemengde Oost- en West-achtergronden hebben. Zo is er de Nederlandse Dieuwke, die met haar Poolse man in het voormalig Duitse gebied Neder-Silezië een gastenboerderij is begonnen, een Hongaars-Duitse familie in Berlijn en een Oostenrijks-Sloveense familie in Karinthië. Annemieke Hendriks beschrijft het dagelijks leven van deze families en geeft zo een beeld van de problemen, de bureaucratie en de vijandigheid waar deze mensen mee te maken hadden èn hebben, maar ook van hun veerkracht en de onderlinge saamhorigheid. Ondertussen steken we ook iets op over de ingewikkelde geschiedenis van Midden- en Oost-Europa, een geschiedenis die (ik ga nu even van mezelf uit) grotendeels langs ons heenging in de tijd dat het IJzeren Gordijn het zicht op dat gedeelte van Europa ontnam.
Lees meer op Groene.nl.

Annemieke Hendriks woont en werkt in Berlijn. Zij is journalist en schrijft sinds twintig jaar over Duitsland en Europa, film en cultuur, met name voor Nederlandse opinieweekbladen en reiskaterns. IJzeren deuren is haar zevende boek.

Naar aanleiding van het verschijnen van dit boek was Annemieke Hendriks in de nacht van 9 op 10 november 2009 te gast bij het programma Casa Luna op Radio 1.
Deze uitzending is hier te beluisteren.

Friese historie online

Geïnteresseerden in de Friese literatuur en -cultuurgeschiedenis hoeven niet meer voor elk boek de gang naar Tresoar te maken. Steeds meer standaardwerken over de Friese geschiedenis zijn volledig opgenomen in de Digitale Historische Bibliotheek Friesland, bereikbaar op www.wumkes.nl. Dr. Geert Aeilco Wumkes (1869-1954) was bibliothecaris van de Provinciale Bibliotheek van Friesland, die sinds 2002 onderdeel uitmaakt van Tresoar.

De boeken zijn als pdf-bestand beschikbaar en kunnen dus van het computerscherm worden gelezen, maar ze kunnen natuurlijk ook op een e-reader worden gezet.

Op het moment van schrijven staan 78 titels online, waaronder pareltjes als:

Een fragment uit dit laatste boek:

Tallooze insecten zwermen en gonzen in de verkwikkende warmte, die de late zomermiddag voor ’t eerst weer sedert vele, vele dagen verspreidt. Zoo naderen wij, stil en dankbaar, het lang ontbeerd genot in volle teugen genietend, het punt, waar bij de gunstig gelegen en anders druk bezochte, maar heden nagenoeg verlaten herberg Heidewoud verschillende wegen in allerlei rigtingen uiteenloopen. Heidewoud is een der middelpunten van het bosch. Men kan er ook logies bekomen en, bij langer of korter oponthoud, vanhier het woud doorkruisen. Wij vertoeven er niet, al ziet het er uitlokkend genoeg uit. Den tijd, die ons rest, hebben wij te veel noodig. (blz. 120)

Uit: Wandelingen door Friesland
Joure

De Rotterdamse doopsgezinde predikant Jacobus Craandijk (1834-1912) was een van de bekendere Nederlandse wandelaars uit de negentiende eeuw. Zijn beroemde ‘Wandelingen door Nederland’ werden verlucht met litho’s van de hand van de kunstschilder Pieter Adrianus Schipperus (1840-1929).